Als vroedvrouw gespecialiseerd in lactatiekunde krijg ik regelmatig vragen van zwangere vrouwen over prenataal kolven. ‘Wat houdt dit precies in en wat zijn de voordelen?’
In deze blogpost zal ik hier dieper op ingaan, zodat jij als zwangere vrouw een weloverwogen keuze kunt maken of prenataal kolven iets voor jou is.
Wat is prenataal kolven?
Prenataal kolven betekent dat je al tijdens de zwangerschap start met het stimuleren van de melkproductie door te kolven. Meestal wordt hiermee begonnen rond week 37 van de zwangerschap, mits er geen complicaties zijn. Het idee hierachter is dat de melkklieren en tepels alvast wennen aan het kolven, zodat de melkproductie na de bevalling sneller op gang komt. De zwangere vrouw, of haar partner, leert ‘werken’ met de borst, leert deze vast te nemen en kan op een zachte manier melk uit de borst masseren. Prenataal kolven doe je met de hand. Begin rustig met 1 à 2 keer daags kolven gedurende 5-10 minuten per borst. De eerste druppels die je opvangt zijn colostrum. Dit is extra rijk aan antistoffen en beschermende stoffen voor de baby. Colostrum kun je in een spuitje verzamelen en invriezen, zodat je het na de geboorte kunt geven als de baby wat extra's nodig heeft.
Voor wie is prenataal kolven geschikt?
In principe kan elke zwangere vrouw met prenataal kolven starten, behalve bij een risicozwangerschap (placenta preavia, stuitligging, IUGR, macrosomie, polyhydramnion, foetale afwijkingen, verminderde foetale conditie, hypertensie, mentaal onwel bevinden bij de moeder, voorgeschiedenis van premature geboorte en vaginaal bloedverlies).
Overleg bij twijfel altijd even met je vroedvrouw of gynaecoloog.
Er zijn wel enkele situaties waarin prenataal kolven extra wordt
aangeraden:
· Vrouwen met diabetes (type 1, type 2 of zwangerschapsdiabetes)
· Vrouwen die een keizersnede of meerlingzwangerschap verwachten
· Vrouwen met erg platte of ingetrokken tepels
· Vrouwen die borstvoeding willen geven na een borstreductie of borstvergroting
· Vrouwen die in het verleden problemen hadden met de melkproductie
· Primipara (voor de eerste maal bevallen)
· Zwanger en ouder dan 30 jaar
· Inductie
· Lange arbeid
· Verdoving tijdens de arbeid
· Verhoogd BMI
· PCOS
· Achterblijvende placentarest
· stress
In deze gevallen kan prenataal kolven helpen om de melkproductie al voor de geboorte te stimuleren en het zelfvertrouwen van de zwangere vrouw te boosten. Zo heb je alvast een voorraad colostrum en kun je eventuele problemen voor zijn.
Voordelen van prenataal kolven
Prenataal kolven heeft verschillende voordelen voor moeder en kind:
1. Stimuleren melkproductie: Door prenataal te kolven geef je de melkklieren al het
signaal dat er straks melk nodig is. Zo komt de melkproductie na de bevalling sneller
op gang.
2. Colostrum opvangen: De eerste melk die je produceert is het waardevolle colostrum.
Door dit op te vangen en in te vriezen, kun je het geven als je baby wat extra voeding
nodig heeft. Zolang de placenta nog in het lichaam is en placentaire hormonen afgeeft, zal de kwaliteit van het colostrum niet veranderen.
3. Vertrouwd raken met kolven: Als je voor het eerst gaat kolven is het even wennen.
Door hier tijdens de zwangerschap al mee te oefenen, gaat het na de bevalling
makkelijker en verloopt de melkproductie soepeler.
4. Partner betrekken: Je partner kan ook een rol spelen bij het prenataal kolven,
bijvoorbeeld door de borst van de zwangere vrouw manueel te kolven tijdens de zwangerschap. Dit kan nodig zijn in uitzonderlijke situaties waarbij bijvoorbeeld de zwangere vrouw onder volledige narcose bevalt, zij de wens had om de eerste voeding haar eigen melk te kunnen geven en zelf niet in staat is om melk uit de borst te masseren. Zo is hij of zij al voor de geboorte nauw betrokken bij de borstvoeding.
Mogelijke nadelen prenataal kolven
Hoewel prenataal kolven voor veel vrouwen voordelen biedt, zijn er ook enkele
aandachtspunten. Sommige vrouwen vinden het kolven pijnlijk of oncomfortabel. Begin daarom altijd rustig en voel zelf aan wat voor jou comfortabel is.
Daarnaast is er een kleine kans dat de weeën gestimuleerd worden door het vrijkomen van het hormoon oxytocine, daarom wordt er geadviseerd om niet eerder te starten dan week 37 in de zwangerschap. Tenslotte is het belangrijk om te beseffen dat prenataal kolven geen garanties biedt. Ook als je trouw kolft tijdens de zwangerschap, kunnen er redenen zijn waarom het geven van borstvoeding toch niet lukt. Wees dus mild voor jezelf en besef dat je met prenataal kolven in ieder geval een goede voorbereiding treft.
Praktische tips voor prenataal kolven
Ben je van plan om te starten met prenataal kolven? Houd dan rekening met de volgende
praktische zaken:
· Overleg met je vroedvrouw/lactatiekundige of prenataal kolven voor jouw situatie geschikt is.
· Start ten vroegste rond week 37 van de zwangerschap met kolven, tenzij anders geadviseerd.
· Zorg voor een rustige en ontspannen omgeving tijdens het kolven.
· Breng eventueel warmte aan op je borst en masseer zacht.
· Begin met 1-2 keer daags kolven, 5-10 minuten per borst.
· Vang het colostrum op met een proper lepeltje, trek het colostrum op in een spuitje en bewaar het in de vriezer.
Conclusie
Prenataal kolven kan een waardevolle voorbereiding zijn op het geven van borstvoeding. Door alvast te oefenen met kolven stimuleer je de melkproductie en wen je aan het gevoel. Daarnaast kun je het colostrum opvangen om na de geboorte aan je baby te geven. Of prenataal kolven voor jou geschikt is hangt af van je persoonlijke situatie en voorkeuren. Overleg hierover met je vroedvrouw/lactatiekundige. Mocht je besluiten om het te gaan doen, neem dan rustig de tijd om eraan te wennen en wees niet te streng voor jezelf. Met een goede voorbereiding en begeleiding vergroot je de kans op een succesvolle borstvoedingsperiode!
Heb je nog vragen over prenataal kolven of wil je begeleiding bij de borstvoeding? Aarzel dan niet om contact op te nemen. Als lactatiekundige help ik je graag op weg.
Vroedvrouw, Tilly Loncke
Comments